Oorlogsherinneringen hoeven niet altijd onaangenaam te zijn. Kinderen hebben natuurlijk angst en onzekerheid ervaren, maar aan de bevrijding hebben ze niet zelden een gevoel van nostalgie overgehouden.

Jeugdherinneringen

Willem was het op één na jongste kind van een gezin dat vlakbij Kasteel Hoensbroek woonde. Hij was nog een kleuter toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak en speelde veel buiten, wat achteraf gezien niet altijd veilig was. Maar jongens zochten nu eenmaal het avontuur, zeker in dat landelijke stukje Hoensbroek.

Later, als volwassen man, vertelde hij hoe hij als kind de oorlog had beleefd. Hij schilderde die periode als een tijd van schaarste, schuilkelders, ronkende vliegtuigen en overvalwagens in de straat. Maar ook de bevrijding van Hoensbroek in september 1944 had een enorme indruk gemaakt op Willem. Hij was toen net tien jaar oud.
Amerikaanse Tanks reden door de straten en de soldaten deelden sigaretten uit aan de volwassenen. Kinderen kregen van hen chocolade en kauwgom van het merk Wrigley. De smaak van dit snoepgoed is hem zijn hele leven bijgebleven en telkens als Willem van iemand zo’n kauwgom kreeg aangeboden, kwam deze jeugdherinnering weer tot leven.

Op 17 september 1944 reden de eerste Amerikaanse tanks Hoensbroek binnen. (Collectie Rijckheyt, R. Zwaak)

Een Amerikaanse soldaat deelt handtekeningen uit. (Collectie Rijckheyt)

Wrigley's Chewing Gum

William Wrigley sr. was een Amerikaanse zeepfabrikant in Philadelphia toen zijn zoon William jr. in 1862 werd geboren. Zoon William was op jonge leeftijd al een groot verkooptalent en hij hielp zijn vader met de verkoop van Wrigley’s Scouring Soap. In het voorjaar van 1891 vertrok William Wrigley jr. naar Chicago om daar zijn eigen bedrijf te beginnen. Hij was toen 29 jaar en had 32 dollar op zak.

Om de verkoop van de zeep te stimuleren, bood hij zijn klanten een extraatje aan in de vorm van bakpoeder. Al snel bleek dat de klanten de zeep vooral kochten om het bakpoeder te krijgen en William besloot over te stappen op de verkoop van bakpoeder, waarbij hij vanaf 1892 twee pakjes kauwgom schonk van de merken Lotta Gum en Vassar. Toen deze gratis producten het opnieuw beter deden dan zijn eigenlijke aanbod, namelijk bakpoeder, ging hij zich volledig toeleggen op de kauwgomverkoop.

William Wrigley jr., afdruk van een glasnegatief uit 1915.

De eerste Wrigley's kauwgom

In 1893 kwam de eerste kauwgom van Wrigley in de Verenigde Staten op de markt: Juicy Fruit.
Later in datzelfde jaar volgde Spearmint en in 1914 werd Doublemint geïntroduceerd. Aanvankelijk waren de verpakkingen van alle drie de soorten Wrigley's Chewing Gum wit. Vanaf 1905 was Juicy Fruit te herkennen aan de gele wikkel, die vanaf 1914 geel-groen gestreept was, maar later weer geel werd. Doublemint kreeg vanaf 1926 de bekende groene wikkel. Spearmint bleef wit.

Een wikkel van Doublemint uit 1914 en een uit 1926.

De verpakking van Juicy Fruit door de jaren heen.

De fabriek van Wrigley in Chicago, 1915.

Mengketels voor gom.

De afdeling waar de kisten worden gemerkt.

Chemisch laboratorium in de fabriek. Deze en onderstaande foto's zijn gemaakt in 1919. 

Suiker malen.

De gom wordt door zware fijnmazige canvasdoeken geperst om al het materiaal wat er niet in thuishoort eruit te halen.

Een auto wordt volgeladen.

Tweede Wereldoorlog

Tijdens de Tweede Wereldoorlog leidde Philip Wrigley het bedrijf in Chicago. Hij was een zoon en de opvolger van de oprichter William Wrigley jr. In deze tijd was het moeilijk om aan grondstoffen te komen en Philip besloot om alleen nog de Amerikaanse soldaten aan het front te voorzien van kwaliteitskauwgom. Het leger was immers een grote afnemer van zijn product. De Amerikaanse burgers kregen een vervangingsproduct van mindere kwaliteit. Al gauw kon door gebrek aan grondstoffen de vertrouwde Wrigley’s Chewing Gum helemaal niet meer worden vervaardigd en verdween deze geheel van de markt. Wrigley produceerde voortaan de kauwgom van mindere kwaliteit voor zowel het leger als de consument.

Gedurende de afwezigheid van de markt bleef Philip Wrigley wel reclame maken voor zijn product door middel van een advertentiecampagne, zodat de klant het product vooral niet zou vergeten: Remember this wrapper.

In 1946 kwamen de vertrouwde Wrigley’s Juicy Fruit en Spearmint weer terug op de Amerikaanse markt en een jaar later ook de Doublemint. Mede dankzij de reclamecampagne was de consument de kauwgom inderdaad niet vergeten, ondanks dat deze twee jaar lang uit beeld was geweest.

Europa had al eerder kennis gemaakt met kauwgom, namelijk in de Eerste Wereldoorlog toen kauwgom standaard in het voedselpakket van Amerikaanse en Canadese soldaten zat. Pas na de Tweede Wereldoorlog werd de kauwgom van Wrigley in Nederland populair, omdat de soldaten hem tijdens de bevrijding aan de bevolking hadden uitgedeeld.

Aanvankelijk alleen nog voor de Amerikaanse militairen echte Wrigley's kauwgom, later een vervangend product zodat de Wrigley's-wikkel leeg bleef. 

Wrigley's kauwgom uit de jaren '40. (Wikimedia Commons)

Tegenwoordig

In 2008 nam het familiebedrijf Mars Incorporated ’s werelds grootste kauwgommaker over en werd Wrigley een dochteronderneming van deze chocoladeproducent. Tegenwoordig is Wrigley’s Chewing Gum wereldwijd te koop in meer dan 180 landen.