Hoensbroekse Historie

Café In ghen Haen

In Bijzondere panden, Middenstand, Personen, Typisch Hoensbroek door Lieke Willems

Café In ghen Haen

2 september 2020

De huiskamer van Hoensbroek

Café In ghen Haen aan de Hoofdstraat bij de markt in Hoensbroek was een begrip. Van oorsprong was het een hotel-café-restaurant. In de zeventiger jaren werd het een zogenoemd bruin café: een kroeg met donkere muren en meubels, ouderwetse Perzische kleedjes op de tafeltjes en in het midden van de ruimte een biljart. Behalve een cafégedeelte waren er in het pand nog drie zalen, waarvan de bovenzaal met zo’n 250 zitplaatsen de grootste was. In ghen Haen was generaties lang dé ontmoetingsplaats voor alle lagen van de bevolking. Of, zoals iemand het ooit verwoordde: “In ghen Haen was de kroeg waar alles kon en waar het grootste tuig samen met de grootste kakkers een biertje dronk.”
 
Hoensbroekse Historie
Een ansichtkaart met Café In ghen Haen, jaartal onbekend.

Koffiehuis Widdershoven

Aan het begin van de 20ste eeuw had Limburg de grootste cafédichtheid: voor elke 58 Limburgers was er een kroeg. Dat was meer dan twee keer zoveel dan in de andere Nederlandse provincies. Het aantal in Hoensbroek was zelfs nog hoger: voor elke 40 inwoners een café. Het Rotterdamsch Nieuwsblad berichtte in juni 1904 dat in Hoensbroek één op de vier huizen een herbergkamer had!
Een herberg was voor veel mensen een tweede huiskamer (letterlijk!). De mannen uit het dorp gingen er na hun werk naartoe om vrienden en bekenden te ontmoeten, om bij te kletsen of te kaarten en natuurlijk om een biertje te drinken. Leo Widdershoven (1855-1926) had zo’n herberg, ook wel ‘koffiehuis’ genoemd.

Leo was getrouwd met Elisabeth Creusen (1853-1928). Hij was landbouwer van beroep en daarnaast herbergier. Hij is ook een aantal jaren lid geweest van de gemeenteraad van Hoensbroek. Destijds oefende men op de eerste plaats zijn beroep uit, zoals notaris, landbouwer, arbeider, schrijnmaker of koopman. Herbergier of kastelein waren nevenberoepen. Hetzelfde gold voor functies als raadslid, wethouder of gemeenteontvanger, die gezien moeten worden als erebaantjes omdat de ’jaarwedde’ (honorarium) zeer gering was. Leo’s boerderij annex café lag aan de markt in de Hoofdstraat tegenover het kleine kerkje, vroeger nummer 36 en tegenwoordig nummer 60.

 
Hoensbroekse Historie
Weekmarkt in Hoensbroek halverwege de jaren '20. Het grote, lichte huis in het midden is de boerderij en het 'koffiehuis' van Leo Widdershoven. (Collectie Rijckheyt)

Van hotel-café-restaurant naar bruin café

Leo en Elisabeth Widdershoven-Creusen hadden zeven kinderen: zes dochters en een zoon. Dochter Bertha (1887-1969) was getrouwd met Sjaak (Jacques) De la Haye (1886-1940). Na het overlijden van zijn schoonouders kreeg Sjaak in april 1929 een vergunning voor de bouw van een hotel-café-restaurant op de plek waar de boerderij van zijn schoonvader had gestaan. In datzelfde jaar werd op zaterdag 12 oktober het nieuwe, modern ingerichte hotel-café-restaurant met centrale verwarming op alle kamers ’In ghen Haen’ geopend.
De naam is afgeleid van het pand ’In ghen Haen’ dat rechts van boerderij Widdershoven lag (zie afbeelding hierboven).

Hoensbroekse Historie
Limburger Koerier, 10-10-1929.
Hoensbroekse Historie
De markt in Hoensbroek, begin jaren '30.
Hoensbroekse Historie
Architect Camiel de Smet maakte in 1929 de bouwtekening van het oorspronkelijke plan: een gigantisch hotel met winkels op de begane grond. (Rijckheyt) Uiteindelijk is alleen het linker gedeelte gebouwd.
Hoensbroekse Historie
Een bewerking van de bouwtekening, waarop te zien is hoe In ghen Haen is gebouwd. Het lichte gedeelte is de oorspronkelijke boerderij en het donkere gedeelte is het nieuw gebouwde pand. (Tekeningen: Frans Boumans)
Hoensbroekse Historie
Doorsnede
Hoensbroekse Historie
Voorgevel, aan de Hoofdstraat.
Hoensbroekse Historie
Linker zijgevel
Hoensbroekse Historie
Achtergevel
Hoensbroekse Historie
Rechter zijgevel, aan de Pastoorskuilenweg.

Schiffers

Halverwege 1939 werd Marinus van Zundert de nieuwe uitbater van In ghen Haen, ook geschreven als In g(h)en Haan. Medio 1954 nam Pierre Schiffers de zaak over. Hij was de broer van Herman Schiffers (Herschi). Op 16 juni 1973 droegen Pierre en zijn vrouw Barbara Boijmans het café officieel over aan hun oudste zoon Lei Schiffers.

Zie ook: Oude flessen en Herschi

 
Hoensbroekse Historie

Advertentie uit 1935:
Jacques De la Haye.

Hoensbroekse Historie
Papieren wikkel voor suikerklontjes en suikerzakje.
Hoensbroekse Historie
Limburgs Dagblad, 30-12-1939: Marinus van Zundert.
Hoensbroekse Historie
Advertentie uit 1958: Pierre Schiffers.
Hoensbroekse Historie
Het interieur van het café met Lei Schiffers achter de bar. (Fotograaf onbekend)
Hoensbroekse Historie
Lucifersdoosje, jaren '70.

De huiskamer van Hoensbroek

In café In ghen Haen speelde zich een groot deel van het Hoensbroekse sociale leven en verenigingsleven af. Elke zondag was er ’Stammtisch’ en werd er gediscussieerd. De pastoor dronk er een pilsje. Schutterij St. Sebastianus, duivensportverenigingen, sportclubs en gymnastiekverenigingen, onderwijzers en de middenstandsvereniging hielden er vergaderingen. Muziekverenigingen repeteerden in de grote zaal boven het café. Er werden allerlei bijeenkomsten en vogel- en missietentoonstellingen georganiseerd en er werden recepties gehouden. Er zijn heel wat feestjes gegeven, óók door de plaatselijke gemeentefunctionarissen en geestelijkheid.

Legio bezoekers genoten van de muziek- en toneeluitvoeringen en naderhand ook van de optredens van popbands die er regelmatig plaatsvonden. Bij de prijsuitreiking van de carnavalsoptocht barstte het café uit zijn voegen. En voor wie het nog niet wist: het alom bekende ’Vasteloavendléédjeskonkoer’ is ooit begonnen in In ghen Haen. Kortom, in dit café kon je alles verwachten. In november 1933 is er zelfs een ’fascistenvergadering’ gehouden!

Hoensbroekse Historie
HOENSBROEK - Zaterdag 9 januari (21.30 uur) vindt er in de bovenzaal van café Schiffers aan de Markt te  Hoensbroek, een optreden plaats van de vermaarde en unieke protest-zanger Armand. (LD, 14-12-1981)
Hoensbroekse Historie
Een foto uit de jaren '70. We staan op de Pastoorskuilenweg en zien rechts het marktplein en links café In ghen Haen aan de Hoofdstraat. (Collectie Rijckheyt)

In ghen Haen was een ontmoetingsplek voor jong en oud. De schrijfster van dit verhaal weet dat haar grootouders al naar dit café  gingen om te dansen. Vanaf haar vijftiende kwam zijzelf regelmatig in deze kroeg. Daar keek niemand van op. Je sprak er af met vrienden of je ging gewoon even alleen naar binnen. Je trof er immers altijd wel mensen die je kende. En haar kinderen, de vierde generatie, hebben deze gelegenheid ook nog bezocht.
Op vrijdagochtend, als de weekmarkt werd gehouden, was het café al vroeg geopend. Diverse marktlui kwamen er traditiegetrouw pauzeren. Paulien Meessen bijvoorbeeld en een van haar zussen, twee dames op leeftijd die met een groentekraam op de markt stonden. Volgens een vast ritueel aten ze eerst een stuk gebakken vis dat ze op de markt hadden gekocht en genoten vervolgens van een goed glas jenever.
Elke vrijdagavond zat Schieffers, zoals het café in de volksmond werd genoemd (zelfs toen Lei al lang was vertrokken), vol met middelbare scholieren van het Sint-Janscollege en het Broeklandcollege. Een bezoekje aan de kermis werd steevast afgesloten met een bezoek aan Schieffers en ook de jaarwisseling werd er tot in de kleine uurtjes gevierd.

 
Hoensbroekse Historie
Weekmarkt in de jaren '70 met rechts 'Schieffers'.
Hoensbroekse Historie

Begin 2000: klaar voor de sloop ... 
(Fotograaf onbekend)

Aan alles komt een eind …

In 1983 moest Lei Schiffers door omstandigheden de zaak verkopen. In ghen Haen is tot het einde toe hét trefpunt van marktlui en middelbare schooljeugd gebleven. Eind december 1999 werd het café voorgoed gesloten. Niet lang daarna ging het pand tegen de vlakte om plaats te maken voor de parkeerplaats van een supermarkt. Daarmee is letterlijk en figuurlijk een monument in Hoensbroek verloren gegaan …

Hoensbroekse Historie
LD, 28-4-1983.
Hoensbroekse Historie
Lei Schiffers staat op de plek waar ooit 'zijn' café stond ...
Geschreven door

Lieke Willems

Ik ben gehecht aan mijn geboortegrond en altijd op zoek naar hoe het leven vroeger was. Voor mijn onderzoek maak ik dankbaar gebruik van originele archiefbronnen, geschiedkundige literatuur, de discipline genealogie en de hulpwetenschap paleografie.

Deel dit artikel

Burgerlijke Stand en bevolkingsregisters van verschillende gemeenten.
Inwoners- en bevolkingslijsten  van Hoensbroek.
Rijckheyt Heerlen, 072-NT1Bouwdossiers Hoensbroek, inv.nr. 1929035.
Sef Derkx, Bier in Limburg. De bruisende geschiedenis van brouwers en drinkers (Weert 1990).
Lieke Boumans-Willems, Hoensbroekse Historie deel 2; Maak je dorst maar nat met … (Hoensbroek 2013).
Limburgs Dagblad, diverse jaargangen.
Limburger Koerier, diverse jaargangen.
Interview met mevrouw Th. van Melick-Widdershoven †, gedaan op 9 juni 2014.